Style zarządzania
Style zarządzania, sposób oddziaływania kierownika na podwładnych. Oznacza to, że problematykę s.z. wiąże się przede wszystkim z funkcjonowaniem organizacji sformalizowanych na tyle, że wyraźnie wyodrębnione są w nich stanowiska kierownicze, czyli takich, w których występuje hierarchia organizacyjna. Na sposób oddziaływania kierownika na podwładnych składają się utrwalone techniki zarządzania, czyli rodzaje bodźców i sposoby ich stosowania, a zwłaszcza ich dobór i połączenia (kombinacje stosowanych bodźców). Są to oczywiście wszelkie bodźce materialnego, jak i niematerialnego zainteresowania, wynikające z formalnych przepisów obowiązujących w organizacji, a także niesformalizowane. Duża liczba elementów składających się na s.z. sprawia, że w praktyce spotykamy się z olbrzymią ich różnorodnością. Techniki zarządzania stosowane przez przełożonych wobec podwładnych uzależnione są bowiem od bardzo różnorodnych i niejednokrotnie zindywidualizowanych czynników, np. stopnia sformalizowania organizacji i poszczególnych sfer jej działania (pionów organizacyjnych), charakteru pracy wykonywanej przez podwładnych i poziomu ich kwalifikacji, stosunków międzyludzkich w zespole ,i w całej organizacji lub wreszcie poziomu i typu kwalifikacji oraz cech osobowości kierownika, a także s.z., któremu on sam jest poddany ze strony swoich zwierzchników. W teorii organizacji, i zarządzania wyróżnia się dwa skrajnie przeciwstawne sobie s.z.: dyrektywny, nazywany także autorytarnym lub autorytatywnym, i integratywny, określony również mianem zarządzania przez integrację. Oba te s.z. różnią się od siebie przede wszystkim sposobem rozumowania, swoistą „filozofią”. na której się opierają. Sposób rozumowania leżący u podstaw zarządzania dyrektywnego polega na przekonaniu, że człowiek przystępuje do pracy wiedziony koniecznością zapewnienia sobie środków utrzymania, a swoje czynności zawodowe uważa za ,,zło konieczne”. Konsekwencji! takiej postawy jest dążenie pracowników do minimalizacji wysiłku i wkładu pracy. Z takimi wyobrażeniami o postawach i motywach działania pracowników wiąże się brak zaufania do przejawianej przez nich inicjatywy. Przyjęcie takiego właśnie stereotypu pracującego człowieka określa rolę .kierownika w dyrektywnym modelu zarządzania: jego zadaniem jest drobiazgowe określenie czynności, które wykonać ma każdy pracownik oraz sposobu ich wykonania, ścisła kontrola zgodności wykonania z dyrektywami, a także zastosowanie sankcji w przypadku stwierdzenia niepożądanych odchyleń. Zespół poglądów leżących u podstaw zarządzania przez integrację opiera się na przypuszczeniu, że człowiek odczuwa naturalną potrzebę pracy i skłonny jest w pewnych warunkach uznać cele organizacji za swoje osobiste. Zdolny jest wówczas do przejawiania w pracy samodzielności i inicjatywy, samokontroli i samokierowania. A zatem do zadań kierownika należy stworzenie takich warunków, w których te właśnie możliwości ludzkie zostaną wyzwolone i wykorzystane do realizacji i, celów organizacji. Chodzi więc zwłaszcza o to, aby zadania wykonywane przez pracowników były akceptowane przez nich samych. Decyzje dotyczące podziału tych zadań między członków zespołu podejmowane są kolektywnie. Także sposób wykonania zadań nie jest narzucony z góry, jego wybór pozostawia się samym pracownikom. Miejsce sformalizowanej kontroli zajmuje życzliwe doradztwo i wzajemna pomoc oraz samokontrola pracowników. Zarządzanie oparte jest na przekonaniu o ich dobrej woli, kwalifikacjach i inicjatywie. Kierownik musi być przede wszystkim akceptowanym przez zespół przywódcą, organizatorem harmonijnych stosunków międzyludzkich i życzliwym doradcą swoich podwładnych. Spotykane w praktyce metody oddziały wania na pracowników zawierają w sobie zarówno elementy stylu integratywnego, Jak i dyrektywnego, a zatem odznaczają się różnym stopniem „integratywności” lub „dyrektywności”. Jednym z ważnych zadań teorii organizacji i zarządzania jest badanie stosowanych w praktyce s.z. i formułowanie na tej podstawie dyrektyw dotyczących wyboru stylów najbardziej właściwych do realizacji określonych zadań w określonych warunkach.
