Struktura produkcyjna przedsiębiorstwa
Struktura produkcyjna przedsiębiorstwa, układ jednostek produkcyjnych przedsiębiorstwa, tj. zakładów, wydziałów produkcyjnych, oddziałów, gniazd, linii itp., wyrażający podział zadań produkcyjnych przedsiębiorstwa między te jednostki oraz rodzaj i zakres powiązań produkcyjnych między nimi. Jednostki produkcyjne, tj. zakłady, wydziały, oddziały produkcyjne i gniazda można tworzyć wg kilku wariantów specjalizacji: 1. struktura o charakterze technologicznym występuje, gdy Jednostki produkcyjne grupowane są wg podobieństwa technologicznego, np. zakład (wydział) mechaniczny, montażowy, odlewnia, kuźnia, oddział lub gniazdo tokarek, frezarek, szlifierek; strukturę taką charakteryzuje uniwersalność i elastyczność; ułatwia ona wprowadzenie do produkcji nowych wyrobów, Jest Jednak mało ekonomiczna w przypadku przechodzenia do wąskiej specjalizacji produkcji; 2. struktura o charakterze przedmiotowym, Jednostki produkcyjne tworzone są wg wyrobów, które są w nich wykonywane; tworzy się np. zakład lub wydział silników, podwozi, karoserii, części drobnych lub oddział, gniazdo tłoków, korbowodów, wałów korbowych, zaworów; w takich jednostkach produkcyjnych grupuje się maszyny i urządzenia różnych rodzajów dla różnych faz technologicznych, niezbędne do wykonania określonych wyrobów; strukturę taką cechuje mała elastyczność, gdyż jest dostosowana do ściśle określonego asortymentu; 3. struktura technologiczno-przedmiotowa (o charakterze mieszanym); jednostki produkcyjne są częściowo wydzielone wg specjalizacji technologicznej, a częściowo wg specjalizacji przedmiotowej, np. przedsiębiorstwo produkujące kilka typów motocykli może mieć wspólny zakład odlewniczy, wspólny wydział mechaniczny do produkcji części drobnych i silników, a oddziały spawalnicze do produkcji ram o wydziały montażowe odrębne dla każdego typu motocykla; wewnątrz wydziału mechanicznego i wydziałów pozostałych mogą być utworzone gniazda przedmiotowe do produkowania poszczególnych części. Odpowiednie warianty struktury produkcyjnej występują w odpowiednich typach produkcji: technologiczny — w produkcji jednostkowej i mało- seryjnej, przedmiotowy — w produkcji wielkoseryjnej i masowej, mieszany — w warunkach pośrednich.
