Płaca nominalna
Płaca nominalna, pieniężna forma płacy roboczej, suma pieniężnego wynagrodzenia za pracę. P.n. występuje jako pośrednie ogniwo w podziale dochodu narodowego i indywidualnego funduszu spożycia, określa bowiem tylko udział pracowników w globalnej sumie dochodów pieniężnych. Dopiero w powiązaniu z poziomem i strukturą cen dóbr i usług konsumpcyjnych dokonuje się realny podział funduszu spożycia indywidualnego i funduszu płac przy jednoczesnym przekształceniu p.n. w płacę realną. P.n. odgrywa przeto dość ograniczoną rolę jako wskaźnik podziału i kształtowania się sytuacji pracowników, a zwłaszcza jej zmienności w czasie. Znaczenie p.n. dla gospodarki narodowej jako całości, dla przedsiębiorstw oraz pracowników jest jednak dość istotne; stanowiąc ważny element składowy -» siły nabywczej ludności wpływa ona na utrzymanie równowagi na rynku i stabilizację poziomu cen. Z punktu widzenia przedsiębiorstwa i płac jako kosztu wytwarzania ważny jest także poziom p.n., niezależnie od wartości realnej, jaką sobą reprezentuje. Wzrastający poziom p.n. i kosztów robocizny nie skompensowany odpowiednim wzrostem wydajności pracy bądź polepszeniem innych jej wskaźników powoduje zmniejszenie zysków przedsiębiorstwa, dlatego przywiązuje ono dużą wagę do poziomu p.n. przeciwstawiając się ich podwyższaniu lub zwiększając wraz z podwyżką płac wymagania wobec pracowników. W warunkach monopolistycznych wszelkie podwyżki p.n. nie skompensowane obniżką innych elementów kosztów produkcji (np. w czasie inflacji) wywołują próby przerzucenia ciężaru tych podwyżek na konsumentów przez ubieganie się przedsiębiorstw o podwyżki cen produkowanych przez nie wyrobów (spirali płac i cen teoria). Praktyka dowodzi, że p.n., mimo swej połowicznej roli w podziale, ma wielką wagę także dla pracowników, jakkolwiek ostatecznym ich celem jest zaspokajanie potrzeb, a nie gromadzenie dochodów pieniężnych. Zmiany poziomu p.n. są szybciej i silniej odczuwane niż zmiany płacy realnej, stanowią główny przedmiot postulatów pracowników i działają jako bezpośredni bodziec materialnego zainteresowania pracą. Dzięki temu, a także dzięki swojej elastyczności i podzielności, p.n. stanowi podstawowe narzędzie polityki gospodarczej w dziedzinie pracy i płacy; pozwala ono indywidualizować tę politykę, stosunkowo łatwo i precyzyjnie różnicować wynagrodzenie w czasie i przestrzeni.