Godziny nadliczbowe
Godziny nadliczbowe, praca wykonywana w wymiarze przekraczającym ustawowy czas pracy (w Polsce 8 godz. dziennie lub 46 godz. tygodniowo) i dająca prawo do wynagrodzenia z dodatkiem do normalnych stawek płac. W Polsce ustawa o czasie pracy z 1919 określa okoliczności uzasadniające pracę w g.n. i tryb udzielania zezwoleń na taką pracę. Osoby objęte tą ustawą nie mogą być zatrudniane w g.n. ponad 4 godz. na dobę i łącznie 120 godz. na rok. Za pracę nadliczbową do 2 godzin dziennie przewidziany jest dodatek do płacy normalnej w wysokości 50%, za pracę nadliczbową ponad 2 godziny dziennie oraz w nocy, w niedziele i święta dodatek ten wynosi 100®/o. Nie mogą być zatrudniane w g.n. kobiety ciężarne począwszy od 4 miesiąca ciąży i kobiety mające dzieci do 1 roku oraz pracownicy młodociani, którzy nie ukończyli 18 lat. Stosowanie g.n. w określonych rozmiarach uzasadniają szczególne okoliczności związane z technologią produkcji, wypadkami siły wyższej albo nieprzewidzianymi potrzebami produkcyjnymi lub usługowymi. Nadmierne wprowadzanie g.n. ponad limity przyznawane zakładom pracy jest przejawem usterek w organizacji produkcji lub trudności w zakresie kooperacji. Takie szafowanie g.n. spotyka się niekiedy z aprobatą ze strony robotników, szukających wyższych zarobków w wynagrodzeniach za g.n. Sytuacja taka zwiększa koszty własne przedsiębiorstwa i odbija się ujemnie na zdrowiu robotników. Zwalczanie nadmiernego stosowania g.n. przez usprawnianie organizacji pracy, poprawę rytmiczności produkcji i właściwe gospodarowanie siłą roboczą jest ważnym elementem przechodzenia do wyższych form zarządzania gospodarką narodową.
