Bodźce niematerialnego zainteresowania

wrz 19, 2017 przez

Bodźce niematerialnego zainteresowania (bodźce pozaekonomiczne), pozaekonomiczne środki, za pomocą których wywierać można wpływ na zachowanie ludzi w społecznym procesie produkcji w celu nakłonienia ich do postępowania zgodnego z potrzebami tego procesu. Mogą to być środki prawne, psychologiczne lub socjologiczne, działające zamiast środków ekonomicznych lub stosowane oprócz nich. W praktyce gospodarczo-społecznej przyjęły się cztery formy b.n.z.: 1. środki przymusu prawnego; 2. apele nakłaniające do dobrej pracy; 3. wyróżnienia; 4. oddziaływanie przez polepszanie warunków pracy i życia. Pierwsza forma zwana powszechnie kierowaniem za pomocą metod administracyjnych polega na wydaniu przez państwo w formie ustaw, uchwał i zarządzeń nakazów i zakazów określonego postępowania. Przykładem tej formy oddziaływania w dziedzinie zarządzania siłą roboczą jest system nakazów pracy, zakazów meldowania w niektórych miejscowościach, zakazów zwalniania z pracy określonych osób ze względu na ich sytuację rodzinną itp. Druga forma b.n.z. zmierza do wywoływania odpowiednich reakcji za pomocą apeli nakłaniających do pracy dla dobra ogólnego, zachęcenia do podporządkowania swojego postępowania potrzebom produkcji lub konieczności walki o zwycięstwo określonych idei bądź celów ogólnospołecznych. Trzecia z nich polega na wyróżnianiu przodujących pracowników. Wyróżnienia te mogą występować w różnych postaciach: od najprostszych wzmianek o pracownikach na tablicy fabrycznej, przez gazety, radio i telewizję aż do przydzielania najwyższych odznaczeń państwowych i pełnienia zaszczytnych funkcji społecznych. Ostatnia z form oddziałuje na postawy pracowników przez zmianę warunków ich pracy i życia, a więc poprawę stosunków międzyludzkich w miejscu pracy lub miejscu zamieszkania, przeniesienia z pracy ciężkiej do lżejszej albo bardziej urozmaiconej, bądź do przedsiębiorstwa o wyższej randze, do atrakcyjniejszej miejscowości itp. Wszystkie te formy mogą skutecznie oddziaływać na zachowanie się pracowników w społecznym procesie produkcji, zwłaszcza gdy motywem pracy nie Jest wyłącznie dążenie do maksymalnego zaspokojenia materialnych potrzeb. W warunkach działania systemu bodźców materialnego zainteresowania (ekonomicznych) umiejętnie stosowane zachęty pozaekonomiczne mogą odegrać bardzo istotną rolę w całym systemie bodźców. Nie mogą one Jednak zastępować ekonomicznych środków oddziaływania na postawy ludzkie, lecz tylko w istotny sposób uzupełniać Je i wzmacniać ich działanie. Negatywnym zjawiskiem byłby fakt występowania niezależnie od siebie obu rodzajów tych bodźców. Zmuszałoby to pracowników do wyboru postępowania skierowanego na działanie bodźców materialnego lub niematerialnego zainteresowania nie pozwalając na stworzenie Jednolitego systemu zachęt umożliwiającego skuteczne kierowanie ludźmi w społecznym procesie produkcji.

Podobne

Tagi