Zatrudnienie
Zatrudnienie, aktywność zawodowa wyrażająca się w ekwiwalentnym zaangażowaniu sił i umiejętności ludzkich w procesie pracy, w wyniku której powstają dobra 1 usługi. Ekwiwalent występuje w postaci płacy lub dochodu z tytułu sprzedaży wyprodukowanego dobra lub świadczonej usługi. Rozróżnia się dwa znaczenia pojęcia z.: 1. sensu largo — obejmujące wszystkich czynnych zawodowo i 2. sensu stricto wykonujących pracę podporządkowaną (pozostających w stosunku pracy). Obecnie udział wykonujących pracę podporządkowaną w ogólnym stanie czynnych zawodowo stale wzrasta, co świadczy o pogłębieniu się społecznego podziału pracy. W ustroju socjalistycznym obowiązuje zasada pełnego z., która polega na stwarzaniu liczby miejsc pracy odpowiadającej przyrostowi ludności zdolnej do pracy, mającej warunki i wyrażającej chęć jej podjęcia. Planowanie z. jest więc związane z realizacją zagwarantowanego przez Konstytucję prawa do pracy. Gospodarka socjalistyczna dąży do racjonalnego z. Chodzi tutaj o taką strukturę aktywności zawodowej i wykorzystanie czynnika ludzkiego w procesie pracy, które przynosi w efekcie najwyższy przyrost dochodu narodowego na jednego zatrudnionego w określonym czasie. We współczesnych teoriach ekonomicznych w coraz szerszym zakresie prowadzi się rachunek efektywności z., uwzględniający strukturę przyrostu z., organizację i proporcje społecznego podziału pracy, techniczne wyposażenie stanowiska pracy oraz kwalifikacje zatrudnionych. Kładzie się przy tym nacisk na stronę jakościową czynnika ludzkiego, zarówno z punktu widzenia nakładów na kształcenie, jak i wpływu kwalifikacji na wzrost gospodarczy, postęp techniczny i społeczny. Poszukiwanie metod i środków umożliwiających optymalne w danych warunkach gospodarowanie czynnikiem ludzkim określa się jako politykę z. Prowadzi ją państwo za pomocą wyspecjalizowanych organów centralnych i terenowych. Dobór właściwych ludzi na odpowiednie stanowiska pracy w zakładzie pracy zwie się polityką personalną lub kadrową. Z uwagi na stale zwiększającą się liczbę zatrudnionych absolwentów szkół zawodowych i wyższych coraz mocniej wiąże się polityka z. z polityką kształcenia. Jednym z istotnych instrumentów umożliwiających koordynację obu tych dziedzin są bilanse kadr kwalifikowanych.