Taryfowy system płac
Taryfowy system płac, narzędzie różnicowania płac podstawowych w skali gospodarki narodowej. Składa się z: l. stawki podstawowej, 2. tabel płac, 3. taryfikatorów kwalifikacyjnych. Stawka podstawowa jest wynagrodzeniem za przepracowaną jednostkę czasu (godzina, dzień, miesiąc) przysługującym robotnikom o najniższych kwalifikacjach, pracujących w normalnych warunkach pracy. Służy do obliczenia poziomu płac dla wszystkich kategorii pracowników o wyższych kwalifikacjach, większej uciążliwości pracy i odpowiedzialności. Wynika z tzw. minimum płac ustalonego przez państwo jednolicie dla całego kraju. Tabela płac lub siatka płac, jest swoistym „cennikiem pracy”. Określa różnice w poziomie płac w zależności od poziomu kwalifikacji, uciążliwości pracy i odpowiedzialności. Charakteryzuje się zmienną liczbą stawek, zmiennymi współczynnikami kwalifikacyjnymi oraz znaczną rozpiętością między płacą najwyższą i najniższą dla każdej gałęzi produkcji. Zmienne te wynikają z obiektywnych warunków pracy w różnych dziedzinach produkcji. Im większe występują różnice w poziomie kwalifikacji, uciążliwości i odpowiedzialności za wykonaną pracę, tym większe jest zróżnicowanie stawek płac. W praktyce liczba stawek oraz współczynniki kwalifikacyjne są wielkościami historycznymi, poddawanymi jedynie korek- turom wraz ze zmianami w technice i organizacji produkcji. Taryfikatory kwalifikacyjne zawierają zestaw zawodów i stanowisk pracy z podaniem kategorii płac oraz charakterystyki kwalifikacyjno-produkcyjnej, która zawiera: 1. nazwę zawodu lub specjalności oraz krótki opis pracy robotnika; 2. zakres wiadomości, które pracownik powinien posiadać, aby wykonywał pracę prawidłowo; 3. zakres umiejętności praktycznych wymaganych na danym stanowisku; 4. zakres odpowiedzialności za wykonaną pracę na danym stanowisku; 5. przykłady typowych robót. Taryfikatory mogą więc zapewnić ścisły związek między pracą a płacą pracownika, są istotnym instrumentem kwalifikowania pracy. Dlatego też w miarę upływu czasu metody taryfikacji ulegają zmianom.
