Sztab
SZTAB, pojecie przyjęte przez teorie; zarządzania z organizacji wojskowych. Najogólniej rzecz biorąc funkcja sz. polega na zbieraniu informacji i na ich podstawie doradzaniu dowódcy w podejmowaniu decyzji dotyczących sił zbrojnych. W organizacjach gospodarczych potrzeba tworzenia komórek sztabowych pojawiła się na przełomie lat 20-tych i 30-tych naszego stulecia, gdy ostatecznie skrystalizował się model dużego, współczesnego przedsiębiorstwa. Zaczęto wówczas zatrudniać w przedsiębiorstwach przemysłowych różnego rodzaju doradców 1 ekspertów, reprezentujących takie dziedziny wiedzy, Jak prawo, finanse, księgowość itp. Zadaniem ich było, podobnie Jak w przypadku sz. wojskowych, doradzanie naczelnemu kierownictwu. Liczba zatrudnianych ekspertów stopniowo wzrastała; powstawały całe biura i piony sztabowe, których zadania poszerzano stopniowo o funkcje badawcze, przygotowywanie projektów planów rozwoju itp. Niektóre wielkie koncerny kapitalistyczne mają sz., które porównać można do generalnych armii (np. w General Motors Corporation istnieje na szczeblu naczelnego kierownictwa 12 grup sztabowych, zajmujących się takimi kluczowymi sferami działalności przedsiębiorstwa, Jak zbyt, organizacja produkcji, projektowanie wyrobów, sprawy personalne, reklama). W dużych organizacjach gospodarczych działalność sz. nie może być skupiona i wyłącznie na szczeblu naczelnego kierownictwa; potrzebą doradztwa odczuwają także szczeble niższe. Powstają więc piony sz. o hierarchicznej strukturze, podobnie zresztą Jak w wojsku, gdzie sz. generalny ma swoje odpowiedniki na niższych szczeblach dowodzenia. Prawidłowe działanie sz. wymaga przede wszystkim ścisłego przestrzegania doradczego charakteru jego działalności. Kierownik sz. może wydawać polecenia i nakazy jedynie w obrębie podległej mu komórki sz. Informacje, których udziela, lub plany, które przygotowuje przekazywane są kierownikowi liniowemu, który Jest Jedyną osobą uprawnioną do przekształcenia ich w obowiązujące decyzje. Stosunki łączące komórki sztabowe z bezpośrednio wykonawczymi komórkami liniowymi mogą mieć Jedynie charakter wzajemnych konsultacji. Nie przestrzeganie tej zasady rodzi konflikty organizacyjne miedzy linią a sz., obniżając spójność organizacji, a tym samym efektywność jej działania
