Produkcyjni i pomocniczy robotnicy
Produkcyjni i pomocniczy robotnicy (robotnicy bezpośrednio produkcyjni i pośrednio produkcyjni), grupy robotników fizycznych zatrudnionych w przedsiębiorstwie przemysłowym, pełniące odmienne funkcje w procesie produkcji; produkcyjni robotnicy — robotnicy zatrudnieni w wydziałach produkcyjnych przy wykonywaniu operacji technologicznych wchodzących w skład podstawowych procesów produkcji; pomocniczy robotnicy — robotnicy wykonujący w podstawowych i pomocniczych wydziałach pomocnicze procesy produkcyjne (wytwarzanie narzędzi, energii, przeprowadzenie remontów, transport międzywydziałowy itd.) oraz pomocnicze operacje wchodzące w skład podstawowych procesów produkcyjnych (kontrola między- operacyjna, transport międzyoperacyjny itp.); głównym zadaniem tych ostatnich jest stworzenie warunków sprzyjających osiągnięciu wysokiej wydajności pracy przez robotników produkcyjnych, w miarę pogłębiania podziału pracy wzrasta znaczenie prac wykonywanych przez robotników pomocniczych oraz ich udział w ogólnej liczbie robotników, jednak zbyt szybki wzrost liczby i udziału robotników pomocniczych nie jest zjawiskiem korzystnym; zwykle ma ono swoje źródło w niskiej mechanizacji procesów i operacji pomocniczych, szczególnie transportu zakładowego, prac remontowych i procesów kontrolnych, w mało sprawnej organizacji pomocniczych procesów produkcji oraz w niedostatecznej liczbie wyspecjalizowanych, wysokowydajnych przedsiębiorstw (baz) remontowych, transportowych i zakładów wytwarzających narzędzia, w odniesieniu do obu grup robotników stosuje się często odmienne systemy płac, sposoby organizacji pracy oraz przygotowania do zawodu i podnoszenia kwalifikacji.
